Prošlo je 80 godina od kada su prvi kolonosti iz Bosanske Krajine naselili Nove Kozarce i okolna sela kraj Kikinde, i otpočeli novi život nakon Drugog svetskog rata. Stotine porodica, noseći male zavežljaje iz rodnog kraja, stigle su vozom koji je do današnjih dana ostao lajtmotiv teškog i pregalačkog života kolonista.
Prvi „voz bez voznog reda“, stigao je 12. septembra 1945. godine na železničku stanicu u Novom Sadu. Odatle se, najčešće vozovima, odlazilo u mesta koja su se naseljavala. Ljudima i po kojom uspomenom iz starog kraja u pretovarenim železničkim vagonima, počela je velika seoba naroda iz pasivnih krajeva bivše zemlje u Vojvodinu. Oko 250.000 muškaraca, žena i dece trebalo je da se u naredne tri godine nastani u 114 gradova i sela Vojvodine. Najmasovniji kolonistički talas stizao je iz Bosanske Krajine i smešten je u Banat, a jedno od sela su i Novi Kozarci, kraj Kikinde. Bila je to najveća planska dobrovoljna seoba na Balkanu. Putovanja su bila teška i dugotrajna.
Na prostorima banatske ravnice bio je veliki broj praznih sela koja su ostala bez stanovništva, pretežno Nemaca. Uglavnom mirno i tiho selo, Novi Kozarci su u posleratnoj pometnji ustreptalo i uznemireno iščekivali dolazak novih žitelja, o kojima se skoro ništa nije znalo. Dobijali sve što im je bilo potrebno za početak novog života, ali su prve godine u novoj sredini bile protkane iskušenjima za Krajišnike.
Svake godine u selima kikindske opštine evociraju se uspomene na pretke kolonista.
Naseljavanje Vojvodine posle Drugog svetskog rata započelo je nakon donošenja Zakona o agrarnoj reformi i kolonizaciji, 23. avgusta 1945. Time je obezbeđen zemljišni i stambeni fond iz koga je obavljana raspodela dobara novonaseljenom stanovništvu. Najveći fondovi za raspodelu stvoreni su odlaskom nemačkog naroda sa ovog prostora. Težak rad na njivama i poljima, nova sredina i način života, uticao je na pojedine porodice da promene odluku i da se vrate u svoj stari zavičaj.
Na tribini posvećenoj 80 godina od kolonizacije, u Novim Kozarcima upriličena je i dodela priznanja zaslužnim građanima i udruženjima.
Od naseljavanja kolonista u Vojvodini posle Drugog svetskog rata do danas prošlo je 8 decenija. Za to vreme, porodice su se stopile sa sredinom u kojoj su nastavile svoje živote. Ipak, neguju i dalje svoje narodne običaje, pesme i igre udruženi u kulturno-umetnička društva, a potomci ponosnih Krajišnika slede puteve svojih predaka.
