Dan sećanja na deportaciju kikindskih Jevreja u Drugom svetskom ratu
On 15 avgusta, 2021 by Televizija Kikinda
Komemorativnim skupom na Jevrejskom groblju danas je obeležen Dan sećanja na deportaciju više od 300 kikindskih Jevreja. U noći između 14 i 15 avgusta 1941. godine, prema nalogu nemačke okupacione vlasti, više od 300 Jevreja stanovnika Kikinde okupljeno je u Sinagogi, a nakon toga deportovano u logore smrti. Odveli su ih u prihvatni logor u Novom Bečeju, odakle su nakon šest nedelja deportovani na „Sajmište“, „Topovske šupe“ i “Banjicu”.
Kako je navela predsednica Jevrejske opštine Kikinda Nevena Knežević kao i svake godine, ovaj dan obeležava se prigodnim skupom i polaganjem venaca.
–Kikindski Jevreji su bili vredni ljudi koji su pomagali svojim sugrađanima. Bili su važan deo lokalne zajednice. 14. avgusta 1941. odvedeni su u koncentracione logore gde su bili podvrgnuti nečuvenim zločinima i na kraju smrću u najgorim uslovima. Sećanja na prošlost moramo da čuvamo, jer to je jedini način da se istorija nikad ne ponovi, poručila je predsednica JO Kikinda.
Od više od 330 Jevreja koliko je deportovano, Drugi svetski rat je preživelo svega 11. To je bilo sistematsko uništavanje Jevreja u toku Drugog svetskog rata i deo nacističkog, takozvanog “finalnog rešenja”. .
Do 1942. godine u Holokaustu je ubijeno preko 90% Jevreja u Banatu koji je, prema nemačkim podacima iz tog vremena, bio prva oblast u Evropi potpuno bez Jevreja.
Od 1939. do 1945. godine fašistička vojska je sistematski uništavala pripadnike ovog naroda u Evropi, kada je ih je pobijeno oko 6.000.000, od kojih su preko 1,5 miliona bila deca.
Danas u Kikindi postoji mala, ali aktivna Jevrejska opština koja je obnovljena 15. juna 2003. godine i čiji članovi neguju tradiciju i običaje jevrejskog naroda.
Stradanju kikindskih Jevreja u Drugom svetskom ratu naša tv kuća posvetila je dokumentarni film “Pravednik” koji smo pre sedam godina realizovali u saradnji sa Jevrejskom opštinom Kikinda. “Pravednik među narodima” je najveće priznanje koje Izrael ukazuje nejevrejima zbog spasavanja Jevreja u ratu.
Posthumno je 2012. godine dodeljeno Vojislavu Kneževiću iz Kikinde koji je uspeo da iz logora na Starom sajmištu spase svoju suprugu Anu, njenu sestru Margitu i njeno četvoro dece. O bolnim sećanjima na ratne strahote, logorske dane i danu kada ih je teča spasao iz logora u filmu govore Jelisaveta Badrljica (rođ. Nuhanović) i Ida Kockar (rođ. Nuhanović). O Vojislavu Kneževiću, njegovom životu i herojskom činu govori i njegov sin Stojan Knežević.
